Edward z Kawów Kawicki

Urodził się 25 maja 1902 w Bogumiłowicach, gmina Wojnicz - obecnie Wierzchosławice, powiat brzeski - obecnie tarnowski;  w średnio zamożnej chłopskiej rodzinie Jakuba Kawa i Marianny z domu Bibro.

Był z pokolenia czerpiącego z  fali chłopskiego samouświadomienia swego znaczenia poprzedzającego pokolenia twórców ruchu ludowego; księżach Stapińskim i Stojałowskim, po działaczach Bojce i Witosie i całej plejady anonimowych już dzisiaj twórców ruchu ludowego.

Jest przykładem zdolności ludu polskiego, uświadomienia roli wykształcenia i wyrazem chłopskiego pędu do wyrwania się z biedy i zacofania w początkach XX  wieku.

Niemałym trudem całej rodziny zdobył powszechnie cenione wykształcenie medyczne.

Nie był jedyny. Z tego samego środowiska, z tej samej rodziny (jego kuzyn) pochodził, urodzony w 1916 roku, Tadeusz Boryczko absolwent prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. To tacy ludzie, chłopskiego pochodzenia, torowali drogę dzieciom chłopskim na uniwersytety. Rodzina wysprzedawała krowy i inny inwentarz by było na czesne.

Był w okolicy jednym z pierwszych, jeżeli nie pierwszym, tak wykształconym chłopskiego pochodzenia. Był w tym zakresie wzorem dla innych, że mimo "galicyjskiej biedy" jest to możliwe. To było drugie, po pokoleniu Witosa, pokolenie chłopów, wykorzystujące już swą szansę w odrodzonej Rzeczypospolitej.

Ukończył  Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego ( 1929 r.) i Szkołę Podchorążych Sanitarnych. Uzyskał stopień doktora nauk lekarskich. W 1929 roku został mianowany przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego podporucznikiem ze starszeństwem z 7. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy, a Minister Spraw Wojskowych wcielił go do kadry oficerów służby zdrowia.

Na Wojnę Obronną w 1939 r. wyruszył w randze kapitana  jako Naczelny Lekarz Medycyny I Pułku Artylerii Ciężkiej stacjonującego w Modlinie.  Pułk ten, podporządkowany Armii „Modlin”  w pierwszych dniach września, uczestniczył w obronie Twierdzy Modlin na przedmościu modlińskim, potem został włączony do SGO "Narew", gdzie kpt. dr Kawa-Kawicki został mianowany lekarzem kolumny sanitarnej i szpitala wojennego Specjalnej Grupy Operacyjnej (SGO) „Narew”. Grupa ta, w walkach obronnych doszła do rzeki Bug, gdzie dr Kawicki dostał się do sowieckiej niewoli, umieszczony w obozie w Starobielsku.

Począwszy od 5 kwietnia 1940 r. Polacy ze  starobielskiego obozu  transportowani byli  do Charkowa, przybywali na stację kolejową Charków-Sortirowocznaja, po 79 osób w wagonie. Z dworca wożono ich ciężarówkami do obwodowego urzędu NKWD przy ul. Dzierżyńskiego. Tam ich rozstrzeliwano późnym wieczorem i w nocy podczas sprowadzania w dół po schodach. Ostatni strzał padł 12 maja.  Ciała zamordowanych wywożono do wykopanych dołów w okolicach wsi Piatichatki, na miejscu których Sowieci potem urządzili miejsce wypoczynku dla pracowników NKWD, wcześniej zalewając mogiły ługiem.

Po przeprowadzonych w połowie lat 90-tych ekshumacjach, ciała ofiar, w tym Edwarda Kawa-Kawickiego, pochowano z honorami na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie – cmentarz wojskowy w Charkowie -Piatichatki, gdzie leży wśród 4 302 oficerów Wojska Polskiego i polskich cywili zamordowanych w 1940 przez NKWD.

Znaczek identyfikacyjny kpt. dra Kawa-Kawickiego został odnaleziony w zbiorowej mogile we wsi Piatichatki podczas ekshumacji w 1998 roku.

Józef Boryczko

Źródła:

-   "Kronika-życiorys dr med. Edwarda Kawickiego", Stanisław Kawicki

-   https://pl.wikipedia.org/wiki/Edward_Kawa-Kawicki#cite_note-1

-   https:/ h/www.wikiwand.com/pl/1_Pułk_Artylerii_Ciężkiej_(II_RP)

-   https://nekropole.info/pl/person/view?id=3079353